lbanian and Serbian version, see below
Kosovo* / Right to housing: Deep gap between law and
reality, UN expert says
PRISTINA (28 May 2015) – The United Nations Special
Rapporteur on the right to adequate housing, Leilani Farha, today welcomed the
inclusion of international human rights law in legislation and strategies at
central and local levels in Kosovo.
However, at the end of a visit to Pristina and Mitrovica,
the human rights expert expressed concern that the deep gap between law and its
implementation renders housing inadequate for the most vulnerable groups in
Kosovo, particularly internally displaced persons, Roma, Ashkali and Egyptian
minorities and women.
“Laws and strategies are clear about equality and
non-discrimination and housing, and yet I heard testimonies of very poor
housing conditions, including lack of water and electricity, for minority
groups,” she said
Ms. Farha learned that the resolution of the complex
issues related to land and property restitution, cadasters and the effective
return to homes, is the top priority of all authorities and other actors with
whom she met. “More proactive measures are required to address the unresolved
tensions arising from conflict and displacement, and their implication for the
enjoyment of the right to adequate housing,” she advised.
The Special Rapporteur was also struck by the inequality
women face in Kosovo in relation to inheritance, housing, and property, all
essential for the enjoyment of the right to adequate housing. “I also heard
that women and children trying to escape domestic violence have few housing
options and often have to return to violent situations,” she said.
The human rights expert was also informed of deplorable
housing conditions in collective centers. “I was appalled to learn that some
residents have been living in these centers --which were only meant as
temporary accommodation-- for over 10 years,” the Special Rapporteur stressed.
“I urge the Kosovar authorities to move swiftly to close
these centers and to ensure that all residents are resettled in dignified
living conditions with access to services,” Ms. Farha said.
“The people of Kosovo, regardless of their ethnicity,
share a keen sense that housing is far more than four walls and a roof, and is
closely linked with community, employment opportunities and security,” the
expert noted. “This should be the goal for all actors engaged in housing
programmes.”
During her two-day visit to Kosovo, the Special
Rapporteur met with central and local government officials, independent
institutions including the Ombudsperson, civil society, lawyers, academics and
the international community. She also had the opportunity to meet with some
residents.
ENDS
Leilani Farha (Canada) is the UN Special Rapporteur on
adequate housing as a component of the right to an adequate standard of living,
and on the right to non-discrimination in this context. She took her function
in June 2014. Ms. Farha is the Executive Director of the NGO Canada without
Poverty, based in Ottawa, Canada. A lawyer by training, for the past 20 years
Ms. Farha has worked both internationally and domestically on the
implementation of the right to adequate housing for the most marginalized groups
and on the situation of people living in poverty. Learn more, log on to:
http://www.ohchr.org/EN/Issues/Housing/Pages/HousingIndex.aspx
The Special Rapporteurs are part of what is known as the
Special Procedures of the Human Rights Council.
Special Procedures, the largest
body of independent experts in the UN Human Rights system, is the general name
of the Council’s independent fact-finding and monitoring mechanisms that
address either specific country situations or thematic issues in all parts of
the world. Special Procedures’ experts work on a voluntary basis; they are not
UN staff and do not receive a salary for their work. They are independent from
any government or organization and serve in their individual capacity.
For more information and media requests, please contact:
For attention for local media in local language:
Sarah Crozier, Spokesperson, UNMIK in Pristina (+318 38
504 604 ext. 5475 / +377 44 500 107 / croziers@un.org)
For media inquiries related to other UN independent
experts in Geneva:
UN Human Rights, follow us on social media:
Kosovë* / E drejta për banim: Hendek i thellë në mes të
ligjit dhe realitetit, thekson ekspertja e OKB-së
PRISHTINË (28 maj 2015) – Raportuesja Speciale e
Organizatës së Kombeve të Bashkuara për banim adekuat, Leilani Farha, mirëpriti
sot përfshirjen e ligjit mbi të drejtat ndërkombëtare të njeriut në
legjislacion dhe strategji në nivel qendror dhe atë lokal në Kosovë.
Sidoqoftë, në përfundim të vizitës në Prishtinë dhe
Mitrovicë, ekspertja e të drejtave të njeriut shprehu shqetësim se hendeku i
thellë në mes të ligjit dhe zbatimit të tij rezulton në banim joadekuat për
grupet më të ndjeshme në Kosovë, në veçanti për personat e zhvendosur, pakicat
Rome, Ashkali, Egjiptase dhe gra.
“Ligjet dhe strategjitë janë të qarta rreth barazisë,
mosdiskriminimit dhe banimit mirëpo prapë se prapë dëgjova dëshmi për kushte
shumë të dobëta të banimit, mungesës së ujit dhe energjisë elektrike për grupet
minoritare,” tha ajo.
Znj. Farha kuptoi se zgjidhja e çështjeve komplekse
lidhur kthimin e tokës dhe pronës, kadastrave dhe kthimin efektiv nëpër shtëpi,
është prioritet kryesor për të gjitha autoritetet dhe akterët tjerë me të cilët
u takua. “Masa më proaktive janë të domosdoshme për të adresuar tensionet e
pazgjidhura nga konflikti dhe zhvendosja, dhe ndikimin e tyre në gëzimin e të
drejtës për banim adekuat,” këshilloi ajo.
Raportuesja Speciale gjithashtu u shokua nga pabarazia me
të cilën ballafaqohen gratë në Kosovë lidhur me trashëgimi, banim dhe pronë, të
gjitha këto elemente qenësore për gëzimin e të drejtës për banim adekuat.
“Gjithashtu dëgjova që gratë dhe fëmijët që përpiqen të ikin nga dhuna
familjare kanë opcione të pakta banimi dhe shpesh detyrohen të kthehen në
situata të dhunshme,” theksoi ajo.
Ekspertja e të drejtave të njeriut u informua poashtu
lidhur me kushtet e mjerushme të banimit
në qendrat kolektive. “U tmerrova kur mësova se disa banorë po jetonin në këto
qendra – të cilat ishin të destinuara vetëm për akomodim të përkohshëm – për më
shumë se 10 vite,” theksoi Raportuesja Speciale.
“Kërkoj nga autoritetet e Kosovës që të lëvizin shpejtë
në mbylljen e këtyre qendrave dhe të sigurojnë zhvendosjen e të gjithë banorëve
në kushte dinjitoze të të jetuarit me çasje në shërbime,” tha Zsh. Farha.
“Populli i Kosovës, pavarësisht përkatësisë etnike,
ndajnë një ndjenjë të fortë që strehimi është shumë më tepër se sa katër mure
dhe një kulm, dhe është i lidhur ngushtë me komunitetin, mundësitë për punësim
dhe siguri,” nënvizoi ekspertja. “Ky do të duhej të ishte qëllimi për të gjithë
akterët e përfshirë në programet e akomodimit.”
Gjatë vizitës së saj dy-ditore në Kosovë, Raportuesja
Speciale u takua me zyrtarë të qeverisë qendrore dhe lokale, institucione të
pavarura, përfshirë edhe Ombudspersonin, shoqërinë civile, avokatë, akademikë
dhe bashkësinë ndërkombëtare. Ajo pati rastin të takohet edhe me disa banorë.
FUND
Leilani Farha (Kanada) është Raportuesja Speciale e
Organizatës së Kombeve të Bashkuara për banim adekuat, si komponentë e të
drejtës për standard adekuat të jetesës, dhe e drejtës për mos-diskriminim në
këtë kontekst. Ajo mori këtë post në qershor të vitit 2014. Farha është
Drejtoreshë Ekzekutive e organizatës joqeveritare Canada without Poverty
(Kanada pa Varfëri) me seli në Ottawa, Kanada. Juriste me profesion, Farha
gjatë 20 viteve të kaluara ka punuar në rrafshin ndërkombëtar dhe vendor në
zbatimin e të drejtës për banim adekuat të grupeve më të margjinalizuara dhe në
ofrimin e ndihmës për njerëzit që jetojnë në varfëri. Për më tepër informata,
vizitoni:
Raportuesit Special janë pjesë e atyre që njihen si
Procedurat Speciale të Këshillit për të Drejtat e Njeriut. Procedurat Speciale,
trupi më i madh i ekspertëve të pavarur në sistemin e OKB-së për të Drejtat e
Njeriut, është emri i përgjithshëm i mekanizmave të pavarur të Këshillit për
mbledhjen e fakteve dhe për monitorim.
Ato trajtojnë qoftë gjendjet specifike
në një vend të caktuar apo çështjet tematike në të gjitha vendet e botës.
Ekspertët e Procedurave Speciale punojnë në baza vullnetare; ata nuk janë
nëpunës të OKB-së dhe nuk paguhen për punën e tyre. Ata janë të pavarur nga çdo
qeveri apo organizatë dhe shërbejnë në kapacitetet e tyre individuale.
Për më tepër informata dhe kërkesa, ju lutem kontaktoni:
Për më tepër informata në lidhje me ekspertët e tjerë të
pavarur të OKB-së në Gjenevë:
UN Human Rights, na ndiqni nëpërmjet mediave sociale:
Kosovo* / Pravo na stanovanje: Veliki jaz između zakona i
realnosti, izjavila ekspert UN
PRIŠTINA (28. maj 2015.) – Specijalni izvestilac
Ujedinjenih nacija za pravo na odgovarajuće stanovanje, Leilani Farha, danas je
pozdravila uključivanje zakona o ljudskim pravima u zakonodavstvo i strategije
na centralnom i lokalnim nivoima na Kosovu.
Međutim, na kraju svoje posete Prištini i Mitrovici,
ekspert za ljudska prava je izrazila zabrinutost da veliki jaz između zakona i
njihove primene čine stanovanje neadekvatnim za najugroženije grupe na Kosovu,
posebno za interno raseljena lica, manjinske zajednice Roma, Aškalija i
Egipćana, i žene.
“Zakoni i strategije su jasne u vezi sa jednakim i
nediskriminirajućim stanovanjem, ali sam pored toga čula svedočenja o veoma
lošim uslovima stanovanja, uključujući nedostatak vode i struje, za manjinske
grupe,” rekla je gđa Farha.
Gđa Farha je obaveštena da rešavanje kompleksnih pitanja
u vezi sa zemljištem i imovinskim pravima, katastrom i stvarnim povratkom
kućama, predstavlja vrhunski prioritet za sve predstavnike vlasti i ostale
aktere sa kojima se susrela. “Više proaktivnih mera je potrebno radi bavljenja
nerešenim tenzijama koje proističu iz konflikta i raseljenosti, i njihovih
implikacija na uživanje prava na adekvatno stanovanje,” savetuje gđa
Farha.
Specijalni izvestilac je takođe zatečena nejednakošću sa
kojom su suočene žene na Kosovu u vezi sa nasleđivanjem, stanovanjem i
imovinom, što je sve suštinski važno za uživanje prava na odgovarajuće
stanovanje. “Takođe sam čula da žene i deca koja pokušavaju da pobegnu od
nasilja u porodici imaju malo opcija za smeštaj i često moraju da se vrate u
situacije ispunjene nasiljem,” rekla je gđa Farha.
Ekspert za ljudska prava je takođe obaveštena o vrlo
lošim uslovima smeštaja u kolektivnim centrima. “Bila sam zaprepašćena kada sam čula da neki stanovnici žive u centrima, koji su predviđeni da budu privremeni
smeštaj, više od 10 godina,” rekla je specijalni izvestilac.
“Apelujem na kosovske vlasti da brzo zatvore ove centre i
da obezbede da svi koji su tamo smešteni budu preseljeni u smeštaj sa dostojnim
uslovima stanovanja i pristupom uslugama,” rekla je gða Farha.
“Stanovnici Kosova, bez obzira na njihovu etnićku
pripadnost, dele dubok osećaj da je stanovanje mnogo više od četiri zida i
krova, i da je u tesnoj vezi sa zajednicom, mogućnostima za zapošljavanje i
bezbednošću,” primetila je gđa Farha. “Ovo bi trebalo da bude cilj svim
akterima uključenim u programe smeštaja.”
Tokom njene dvodnevne posete Kosovu, specijalni
izvestilac se sastala sa predstavnicima centralne i lokalnih vlasti, nezavisnih
institucija ukljuèujuæi zaštitnika graðana, civilnog društva, pravnicima,
akademicima i predstavnicima meðunarodne
zajednice. Ona je takoðe bila u prilici i da se sretne sa
graðanima.
KRAJ
Leilani Farha (Kanada) je specijalni izvestilac UN za
adekvatno stanovanje kao komponente prava na adekvatne standarde života, i
prava na nediskriminaciju u tom kontekstu.
Ona je stupila na funkciju juna
2014. Gđa Farha je izvršni direktor NVO Kanada bez siromaštva, sa sedištem u
Otavi, Kanada.
Po struci je pravnik i poslednjih 20 godina gđa Farha je radila
kako u svojoj zemlji tako i u inostranstvu na implementaciji prava na adekvatno
stanovanje za najmarginalizovanije grupe i situacijama ljudi koji žive u
siromaštvu.
Specijalni izvestioci su deo onoga što je u široj
javnosti poznato kao Specijalne procedure Saveta za ljudska prava.
Specijalne
procedure, najveše telo nezavisnih eksperata u sistemu ljudskih prava UN, je
opšte ima za mehanizme monitoringa i nezavisnog utrvrđivanja činjenica Saveta
koji se bave ili specifičnom situacijom u određenoj zemlji ili tematskim pitanjima u svim delovima
sveta.
Eksperti Specijlanih procedura rade na dobrovoljnoj osnovi; oni nisu
zaposleni u UN i ne primaju platu za svoj rad.
Oni su nezavisni od svake vlade
ili organizacije i rade u svom ličnom svojstvu.
Za više informacija i pitanja medija, molimo vas da
kontaktirate:
Za pitanja medija u vezi sa drugim nezavisnim ekspertima
UN u Ženevi:
UN Human Rights, pratite nas na društvenim medijima:
