So té mothav tuménge? Pa rrom o xoxamno?Šay mothos but pa lésté.
Katar-godi phirelas, katar-godi źalas numa xoxavélas, ay kadá aśilo-sas
anavésa – o rrom o xoxamno.
Ando gav kay béšelas péska rromnyasa bešenas vi lé duy phral lé
barvalé – o Pekala ay o Trindala péske rromnyantsa. Andé´k dźes dikhen pa
félástra sar avél léndé o rrom o xoxamno. ”Palé avél pé´améndé o rrom o
xoxamno”, mothon lé rromnya. ”
Muken-lés té avél, té dikhas so xoxavél-amén adźes”, phénél o
Pekala. ”T´avén baxtalé, śavalé”. ”T´avés vi tu, rroma xoxamnya. So si tut té
mothos aménge adźes?" ”Yay, té phénava tuménge ći paćana-man. Jekh buzni
kay xlél-pé galbi – ćaće, suvnakuné! Numa so trebul?
Mišto pravardini, ke so may-but dés-la té xal, may-but galbi
xlél-pé. Mé sar som ćorrorro, ay naštisarav té dav-la but té xal, dabay,
dabay so xlél-pé po´k galbenutso. Numa tumé kay san barvalé, tumé šay
dánas-la té xal mišto, ay tuménge šay xindino-pé kadići galbi ke šay
barvaylánas”. O Pekala ay o Trindala pharruliné asamastar. ”Źanglém ke ći
paćana-man, numa téhará avav tuméndé la buznyasa, ay dikhena korkorro pé
tumare yakha”, ay vi gelotar. Eta, po kavér dźes dikhen-lés sar avél la
buznyasa. Kana pašolas o rrom o xoxamno, lá-sas ´ekh galbeno ay thodá la
buznyake andé bul.
”No, kadá si e buzni kay xlél-pé galbi?”, phénél o Trindala, ay
pharrol asamastar. ”Apo dén-la vari-so té xal may-dé-anglal, atunći dikhasa
sar asana”, mothodá o rrom o xoxamno. O Trindala tradá la rromnya ay kodá
andá la buznyake té xal. Déše minutsendar, so kerel e buzni? Xindá-pé, ay dikhen
– ćaćes ´ekh galbeno! O Pekala ay o Trindala dikhliné yekh pé kavéresté ay
liné o galbeno té zumavén-lés. Svako-fyalo zumadiné – liné-lés vi andé ´l
dand.
”Ćaćo!”, ts?pisardiné vi lé
duy źéné. ”Ke mothodém tuménge, šavalé. Akana paćana-man?” ”Apo sodé kamés pé
laté, rromma xoxamnya?” ”No, tuméndar ći mangav but, dén-ma ´ekh stadźi galbi
ay lén la buznya tuménge”. Lé duy phral liné léski stadźi ay pherdiné-la
galbi. ”Numa té na-bistren, thon la buznya andé štala ay thon lake xabé p´ek
kurko ay kurkestar dikhena sodé galbi si-té arakhen”, phéndá o rrom o xoxamno
ay vi gelotar.
Na-paća – raduimé thodiné la
buznya andé štala kusa xabé pé´k kurko, phandadiné o vudar pala laté, ay
aźukeren. Yekhe kurkestar so źan ka štala dragosa té putren-la. Gelo o Pekala
té zumavél té putrel. Thol zor, numa ći biril té putrel. ”Aydi, phrala
Trindala ke ći biriv té putrav o vudar”. Thodiné-pé v´él-duy té spidén o
vudar – ay o vudar ći puterdźol.
”Barvaylám phrala!”, phénel
o Pekala, ”Kadići galbi xindá-pé e buzni ke ći birisaras o vudar té putras
léndar”, ay vi diné muy pé péske rromnya té aźutisarel-lén. No, thodiné-pé vi
lé štar źéné ay spidén o vudar. Anda´k
data puterdźol o vudar. So dél pé léndé!? E gožni la buznyaki! Maćilé-tuke
savorre. ”No rroma xoxamnya, źi kathé sas ćiri”, dá muy o Pekala. ”Avén, źas
lésté té mudaras-lés”, phénél o Trindala.
O rrom o xoxamno dikhlá-lén pa félástra sar avén ay phéndá péska
rromnyake: ”Mé źav ando sado palal ay tu phén lénge ke dé tri dźes sim
kothé”. Kana diné ando kher liné té tsipin: ”Kay o rrom o xoxamno té
mudaras-lés!?”. ”So mé źanav so vo kerel. Dé trin gelo ando sado ay źi adźes
kothé-lo”. Kana diné ando sado, so dikhen? Lé rromés duméntsa ka ´ekh salka.
”Yay, će mišto ke avilán, ke manay-man zor”, phénél o rrom o xoxamno. ”Dé
trin dźes ankerav e salka té-na pérel ay ći-na ći biriv té dav ando muy
variso-godi”.
”So palé xoxavés-amén! Amé avilám té mudaras-tut anday buzni ay tu
palé źas anglé ćire xoxaimasa?!”, phénél o Trindala. Talé o rrom o xoxamno:
”Nići phrala, makar mudaren-man, numa avén, mangama tuméndé, thon-tumén pé
panź minuts? ka salka té-na dar pérel, źi-kay dav ando muy var?so ke ći xalém
dé trin dźes”, mothol o rrom o xoxamno.
Lé duy phral dikhliné yekh pé kavéresté: ”No mišto, numa té źanés-la
ke si-té mudaras-tut!”. Polokes, polokes thodá-pé o Pekala ay o Trindala té
ankeren o kaš ay o rrom o xoxamno dá andre ando kher. So té phénav tuménge?
Vi xalá, vi pilá ay vi thodá-pé té hodinil ´ekh ćaso duy, źi-kay ći ašundá o
muy anday sado. ”Sodé šay ankeras léski salka? Ašta té mukas-la té pérel”,
phénél o Trindala. ”Numa, lé sama té-na pérel pé tuté phrala Pekala”, ay
mukhlé-pé tuke fuga katar e salka. Kana dur?lé katar e salka – so dikhen?
E salka terdźol pé thanésté! ”Khaladá-amén, akana mudaras-lés”, ay
diné andre ando kher. Ando kher dikhen sar e rromni rovél. ”Kay-lo té
mudaras-lés?”, phénén lé phral. Talé e rromni roimasa: ”May puśén kay-lo!
Andé boćka-lo, mulo ay vi khandinisay-lo”. ”Andé boćkai”, phénél o Pekala,
”Ašta té dikhas”, ay pašilo lé nakhesa ka grapa la boćkaki. O rrom o xoxamno
lá-sas pésa ´ekh kat ay kana o Pekala thodá o nakh andé grapa, lá e kat ay –
traak – šindá lésko nakh! Kana o Trindala dikhlá ke lésko phral o Pekala
lá-pé nakhestar, g?ndosaylo ke o rrom andé boćka khandinisaylo défyal ay
pašilo vi vo.
O rrom o xoxamno dá la kaćasa – traak – lá vi lésko nakh télé.
”Akana mulán”, diné muy lé phral ay vi ankaladiné-lés anday boćka,
thodiné-lés ando gono ay phangliné o gono ka muy. ”Źi kathé sas ćir?i ka podo
angeras-tut ay śudas-tut ando pay”. No, thodiné o gono lé rromésa pé´l dumé
ay źan kar?ng o pay. Dosta laśo kotor sas ay kana nakhenas katar ´ekh birto
trušaylé. ”So phénés phrala Pekala, dámas andre ay pilámas po´k byara?”
Thodiné o gono lé rromésa avryal ay lé duy phral geliné té pyen po´k
byara. Anda ´k data lá-pé o rrom o xoxamno té ts?pil anday gono: ”Hon hon! –
na-mudaren-man śavalé ke ći kamav té ansurisavav la amperatása kay si korri
pé´k yakh. Lav la ay gata!” Vorta nakhelas kothar ´ekh źéno, pašilo ka gono
ay mothol lé rroméske: ”So kerdán phrala – kon kamél té mudarel-tut?”
”Apo dikh so keren mantsa”, phénél o rrom o xoxamno”, ”pé zor thon-man
té ansuriv-man la amperatása kay si korri pé´k yakh ay ći yekh-fyalo ći biriv
té skepisavav”.
So phénel o kutari? ”Apo
anda kado sas phrala? Thav-ma mé ando gono ando ćiro than ay lav mé e
amperatása kay si korri pé ´k yakh”. Kadá
vi sas. Puterdá o gono ay thodá-pé ando than le rromésko. Kana o Pekala ay
Trindala anklistiné anday birto so ašunén anday o gono? ”Na mudaren-man,
ansurisavav la amperatása kay si korri pé ´k yakh ay gata!”. ”May kamés té
ansuris-tut? Ay ći may-but ay ći mayxantsi numa ´ekh amperatása? Adźés źal ćo
šero”, mothodá o Trindala. No, aresliné źi-ka podo, vazdiné o gono ay
śudiné-lés ando pay. Talé o Pekala: ”Akana ći-may xoxavéla-amén o rrom o
xoxamno, skepisaylám léstar”.
O rrom o xoxamno – so kerdá? Arakhlá ´ekh pastuxo kay lélas sama
katar lé bakrorre. Gelo lésté ay mothodá: ”Ašun so keras – tu źa tuke khere
ay hodinisar tuke ´ekh ćaso ay mé lav sama katar lé bakrorre”. O pastuxo mulá
dragostar ay gelotar péske khere té hodinil. O rrom o xoxamno lá lé bakrorren
ay gelo ando drom lé do phraléngo. Sar o Pekala ay o Trindala
raduyimasa źanas palpalé khere – si dikhen? O rrom o xoxamno! Źuvindo,
ay phirel-péske lé bakrorrentsa. Puśén-pé léstar lé phral: ”Sar rroma, akana
so śudám-tut ando pay! Ta tu ći mulán?”
Talé o rrom o xoxamno: ”So mothav tuménge? Trebusarav té nais?v
tuménge, ke kana tumé śudán-man ando pay areslém andé´k méšté aperetsiya.
Kana dikhlá-man o amperato, pélá-léske mila anda mandé ay dá-man eta kakala
déš, dés-u-duy bakrorre ay manglá-man té źavtar mange – ay eta! Kathé s?m.
Mila ferdi ke ći gelán té śudán-man may durál pa podo kothé kay si may baro
pay, ke so may-baro pay, may-but bakre dél o amperato.
Numa mange, kay sim ćorrorro
– dosta mange vi kakala”. O Pekala ay o Trindala so kerdá? Dikhliné yekh pé
kavéresté ay mukhlé-pé tuke fuga karing o podo ay śudiné-pé ando pay. O rrom
o xoxamno gelo ka pastuxo, dá léske bakrorren ay boldá-pé karing khere
dźilabandoy.
(Skriven tahj ramosardá: Tadeusz ”Maćek
|
Nema komentara:
Objavi komentar